Postęp cywilizacyjny zmienia naszą rzeczywistość. Wymyślane są wciąż nowe technologie, które mają ułatwiać nam funkcjonowanie i sprawiać, by poszczególne czynności były wykonywane lepiej, szybciej, wygodniej. Skoro innowacyjne rozwiązania dają przewagę konkurencyjną, to warto wiedzieć jak je chronić. Z tego artykułu dowiesz się czym są patenty i jaką ochronę gwarantują.
Prawo patentowe i jego znaczenie.
Zanim przejdziemy do omawiania konkretów, warto powiedzieć sobie, jakie korzyści przynosi nam istnienie tego typu regulacji prawnych. Najogólniej rzecz ujmując, prawo patentowe motywuje do innowacji i rozwoju. Wynika to z bardzo prostej zależności. Wynalazcy mają narzędzie do ochrony prawnej efektów swojej pracy intelektualnej.
Jeśli takie przepisy by nie istniały, każdy mógłby bez przeszkód korzystać z efektów pracy innych osób. To z kolei zniechęcałoby twórców do dalszej pracy.
Zobacz również:
Patent na wynalazek – jak zabezpieczyć swój pomysł na biznes?
Patent a wynalazek. O co tu chodzi?
Patenty przyznawane są przez urzędy patentowe. To nic innego jak prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku przez określony czas w sposób zarobkowy. Czyli ograniczony monopol przyznany twórcy lub zgłaszającemu.
Polskie prawo nie określa dokładnie co kryje się pod tym pojęciem. Przedstawione są jedynie kryteria jakie muszą zostać spełnione, aby wynalazek mógł zostać objęty ochroną patentową. Taki zabieg był celowy. Chodziło o to, że nawet najtrafniejsza definicja z czasem by się zdezaktualizowała. Wskazanie więc ogólnych kryteriów jakie musi spełniać patentowalny wynalazek jest rozwiązaniem praktyczniejszym.
Opis patentowy. Do czego jest potrzebny?
Aby opatentować swoje rozwiązanie musisz wraz z odpowiednim podaniem złożyć opis patentowy. Musi on być na tyle dokładny, jasny i precyzyjny, aby ekspert z danej dziedziny mógł odtworzyć Twój wynalazek.
Na tym etapie warto skorzystać z usług rzecznika patentowego, gdyż najzwyczajniej w świecie, łatwo tutaj pomyłkę. Przykładowo, jeśli zrobimy błędy w zastrzeżeniach patentowych to albo patentu w ogóle nie dostaniemy albo konkurencja obejdzie go w łatwy sposób.
Dodatkowo, przed zgłoszeniem swojego wynalazku, należy upewnić się czy nasze rozwiązanie nie zostało już ujawnione gdzieś na świecie. Tutaj sięgamy do literatury patentowej, która jest również świetnym źródłem wiedzy technicznej.
Jakie wymogi musi spełnić wynalazek aby można go było opatentować?
Nie każdy pomysł na biznes czy innowację da się opatentować. Potocznie ludzie mówią o „patentowaniu” nazwy firmy czy wyglądu produktu, jednak określenie to odnosi się tylko do wynalazku, czyli technicznego rozwiązania jakiegoś problemu. Nazwę i logo firmy chroni się natomiast znakami towarowymi, a design przedmiotów wzorami przemysłowymi.
Niemniej nawet jeżeli wiesz, że to co chcesz chronić jest wynalazkiem to i tak musisz sprawdzić czy spełnione są poniższe trzy wymogi.
- Wynalazek musi być nowy
To częsty błąd popełniany przed twórców. „Nowy” oznacza tutaj, że nie może być on wcześniej przedstawiony, nawet na targach branżowych. Popularne jest podejście, w którym najpierw wypuszcza się dany produkt na rynek, a dopiero potem przystępuje się do próby jego opatentowania.
Jeżeli taka informacja dotrze do eksperta rozpatrującego zgłoszenie, ten odmówi ochrony. Zresztą nawet jeżeli nie zauważy takiego ujawnienia, to po latach z wnioskiem o unieważnienie patentu może wystąpić Twoja konkurencja.
- Wynalazek musi posiadać poziom wynalazczy.
Brzmi to trochę egzotycznie, ale już tłumaczę o co chodzi. Oznacza to, że wynalazek musi być rozwiązaniem dostatecznie innowacyjnym i nieoczywistym. Nie może być banalny i w sposób oczywisty wynikać ze stanu techniki.
- Wymóg przemysłowej stosowalności.
To co chcemy opatentować nie może być rozwiązaniem czysto teoretycznym. Taki wynalazek musi mieć praktyczne zastosowanie i powinniśmy mieć możliwość to sprawdzić.
Co można chronić patentem?
Słysząc słowo „patent” od razu do głowy przychodzą nam obrazy wielkich firm, ogromnych laboratoriów, naukowców i inżynierów w białych fartuchach. Rzeczywistość (jak to często bywa) jest jednak zgoła inna. Opatentować można każdy, nawet najprostszy wynalazek, o ile faktycznie rozwiązuje on jakiś problem.
Przykładem może być tutaj patent na maszynę do szycia, który opierał się właściwie jedynie na igle, która miała dziurkę po przeciwległej stronie. Rozwiązanie było genialne w swej prostocie. Innym przykładem wynalazku, który został opatentowany jest spinacz biurowy.
Jak więc widzisz nie musisz od razu budować silnika rakiety, aby o takiej ochronie pomyśleć.
Rozwiązania, które nie są wynalazkami.
Istnieją również kategorie rozwiązań wyraźnie przez prawo wyłączone z tej formy ochrony. Zaliczają się do nich m. in. odkrycia naukowe, teorie naukowe i metody matematyczne. Oznacza to dla przykładu, że Albert Einstein nie mógłby opatentować swojej teorii względności.
Podobnie sytuacja wygląda z metodami biznesowymi. Wielu przedsiębiorców podejmowało próby opatentowania nowego sposobu sprzedaży czy zmonopolizowania cyfrowego pieniądza. Jeżeli takie rozwiązanie opierało się na czysto teoretycznym założeniu i nie posiadało materialnego urządzenia, to ekspert z urzędu patentowego zawsze odmawiał przyznania patentu.
Zauważ, że gdyby metody biznesowe dało się zmonopolizować, to ktoś na pewno zastrzegłby aukcje internetowe czy pomysł na aplikację mobilną. Analogicznie sprawa wygląda z grami. Można opatentować przyrząd do grania, taki jak pad czy konsola, ale samego pomysłu na rozgrywkę nie zastrzeżemy.
Wszystkim powyższym rozwiązaniom brakuje technicznego charakteru, więc przez prawo w ogóle nie są traktowane jako wynalazki.
Wynalazki, które są wyłączone z możliwości patentowania.
Co ciekawe, może dojść do takiej sytuacji, że dana innowacja spełnia wymogi stawiane wynalazkom, ale kwalifikuje się do rozwiązań wyraźnie wyłączonych przez prawo z możliwości patentowania. Do tej grupy należą:
- rozwiązania których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami;
- odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz biologicznych sposobów ich hodowli;
- sposoby leczenia ludzi i zwierząt oraz sposoby diagnostyki.
Artykuł przygotowany przez partnera serwisu