W erze kamienia łupanego wszyscy mieli jedną rozdzielczość 320×200 pikseli i dwa kolory wyświetlanego obrazu. Tak było i już. Nawet pierwsze, współcześnie wyglądające komputery z wczesną wersją systemu Windows miały wszystkie tę samą wielkość wyświetlanego ekranu. Jednakże wraz z dalszym rozwojem zaczęły pojawiać się mocniejsze karty graficzne i odpowiednie monitory umożliwiające wyświetlenie grafiki o innych parametrach. Jeśli skróty takie jak HD, 1080p czy 4K są wam obce i chcecie się dowiedzieć o co w tym wszystkim chodzi ten artykuł jest właśnie dla was.

Rozdzielczość ekranu – na co zwrócić uwagę

Słowniczek rozdzielczości

Zanim zaczniemy parę słów, które musicie poznać:

• Piksel – za Wikipedią, jest to najmniejszy jednolity (przedstawiający konkretny kolor) element obrazu wyświetlanego na ekranie. Najczęstszą jego reprezentacją jest kwadrat, rzadziej prostokąt bądź trójkąt. Jeśli podajemy wam rozdzielczość 320×200 pikseli oznacza to, że wyświetlany obraz składa się z siatki takich kwadratów. Jest ich 320 na szerokość i 200 na wysokość.
• Proporcje wymiarów matrycy – od tego zależy jaka rozdzielczość będzie dla ekranu bardziej naturalna. Obecnie w użytku są cztery 4:3, 16:10, 16:9 oraz 25:9. Określa to stosunek szerokości do wysokości. Jeśli korci was by spierwiastkować 16:9 i powiedzieć, że to to samo co 4:3 to nie. Taki zapis, z matematyki, oznacza, że szerokość jest to 16/25 całości a wysokość to 9/25 całości. W drugim przypadku odpowiednio 4/7 i 3/7. Jeśli cokolwiek pamiętacie z ułamków to na pewno stwierdzicie, że liczby 16/25 i 4/7 nie są sobie równe.
• Hertz – swojski herc to jednostka miary częstotliwości wynoszącej 1/s. W praktyce jeśli coś ma 60 herców to znaczy, że wydarza się 60 razy w ciągu trwania jednej sekundy. W przypadku monitorów stosowane jest to w przypadku opisu odświeżania ekranu.
• CRT – określenie monitora opartego na technologii kineskopu z działem elektronowym. Staroć.
• LCD – za tym skrótem stoją ekrany wyświetlające obraz dzięki zmianie polaryzacji światła. Technologia jest w powszechnym użytku.
• LED – to po prostu dioda półprzewodnikowa. Aktualnie trwają pracę nad wykorzystaniem ich w monitorach w celu oszczędności prądu. Są także mniej awaryjne. Uwaga, część monitorów ma tylko podświetlenie LED, ale technologia wyświetlania jest nadal oparta o LCD.
• HD – z angielskiego High Definition. W przypadku rozdzielczości jest równoznaczne 720p i oznacza 1280×720 pikseli.
• p – oznacza skanowanie progresywne, które z kolei mówi nam o tym, że obraz na ekranie pojawia się cały na raz, bez widocznego migotania, co nie męczy oczu podczas oglądania.
• i – oznacza przeplot. Czyli, że linie na które składa się obraz są wyświetlane na przemian, raz parzyste, raz nieparzyste. Służy do zwiększenia pozornej rozdzielczości obrazu. Również powoduje zmniejszenie migotania.
• K – nie mylić z małą literką k, która w matematyce odpowiada po prostu liczbie tysiąc, gdy mówimy o krotności. 4K to czterokrotność rozdzielczości 1080p (o wszystkich napiszemy za chwilę).

Rozdzielczości

Pewnie niewiele osób wśród was jest świadomych, że właściwie niepoprawnie używamy terminu rozdzielczość. Słowo to powinno się odnosić do gęstości pikseli na ekranie, nie zaś do ich sumy. Jednakże, tak się już przyjęło i nie będziemy wywracać wszystkiego do góry nogami. Ot, ciekawostka. Tak jak już wspomnieliśmy zależna jest ona głównie od jakości karty graficznej i tego czy dany wyświetlacz jest w stanie ją obsłużyć (na przykład ze względu na proporcje wymiarów matrycy). Sam system Windows posiada ograniczoną liczbę dostępnych możliwości wyboru. Dlatego by uzyskać pełną paletę opcji należy zainstalować sterowniki wydane przez producenta karty. Poniżej wypiszemy te najbardziej popularne:

• 720p = 1280 x 720 px – zwana HD lub HD Ready.
• 1080p = 1920 x 1080 px – określana jako Full HD (FHD).
• 1440p = 2560 x 1440 px – potocznie zwana Quad HD, jest typowa dla monitorów dla graczy i topowych smartfonów. Jest to dokładnie cztery razy rozdzielczość HD.
• 2160p = 3840 x 2160 px – słynne 4K, o którym ostatnio jest bardzo głośno, szczególnie w świecie konsol do gier. Inna nazwa to Ultra HD (UHD). Jako, że taka rozdzielczość spowoduje, że wszystko wyda nam się malutkie preferowana jest dla ekranów o dużej przekątnej. Jak wspominaliśmy 4K = 4 x 1080p.
• 4320p = 7680 x 4320 px – obecnie najwyższa dostępna dla szerokiej publiczności rozdzielczość, czyli 8K. W tym przypadku nazwa jest myląca, gdyż jest szesnastokrotnie większa od FHD. Na rynku brak monitorów czy telewizorów ją obsługujących. Choć można obejrzeć jej przykłady na filmach bądź grafikach. Sami zobaczcie tutaj.

Proporcje

Powiedzieliśmy już co nieco w tym temacie. Dodamy teraz szczyptę historii. Otóż wszystko zaczęło się od przemysłu filmowego, który to kręcił produkcje właśnie w proporcjach 4:3. Ta „moda” przeniosła się później na telewizję, a z tej ostatecznie na komputery. Jednakże wraz z rozwojem technologii zaczęto produkować szersze ekrany, co odnosiło się generalnie do wszystkiego w innych proporcjach niż 4:3. Wpierw popularność zyskały 16:10, a później 16:9, które obecnie są standardem. Co z kolei przeniosło się na telewizory i do kin. Historia bywa zaskakująca. Monitorów 16:10 praktycznie nie ma już na rynku, za to pojawił się nowy gracz, 21:9, określający ekrany ultrapanoramiczne. Przykładowe rozdzielczości (najpopularniejsze zaznaczone pogrubieniem):

• 4:3 – 640×480 px, 800×600 px, 960×720 px, 1024×768 px, 1280×960 px, 1400×1050 px, 1440×1080 px, 1600×1200 px, 1856×1392 px, 1920×1440 px oraz 2048×1536 px.
• 16:9 – 1024×576 px, 1152×648 px, 1280×720 px, 1366×768 px, 1600×900 px, 1920×1080 px, 2560×1440 px, a także 3840×2160 px.
• 21:9 – 2560 x 1080 px, 3440 × 1440 px oraz 5120 × 2160 px.

Wybaczcie za wstawianie wszędzie ‘px’, ale jako fizyk nie mogę inaczej.

Na co jeszcze zwracać uwagę przy zakupie monitora?

Choć rozdzielczość jest ważna – im więcej pikseli tym lepiej, warto pamiętać o innych czynnikach, które powinno wziąć się pod uwagę myśląc o zakupie nowego monitora.

• Kontrast – to współczynnik określający natężenie światła pomiędzy kolorami białym (najjaśniejszym) i czarnym (najciemniejszym). Chcecie by był on jak największy, gdyż przełoży się to na dużo lepszy obraz. Bardzo często podawane są dane dla dwóch różnych kontrastów: dynamicznego i statycznego. Wartość statycznego kontrastu jest bardziej wiarygodna i można bardziej jej zawierzyć.
• Czas reakcji – monitory LCD mają pewien czas reakcji na to by wyświetlić obraz stworzony przez komputer. Niestety im więcej się dzieje na ekranie tym jest im trudniej. Może to być dla nas widoczne. Dla osób grających w gry bądź oglądających filmy ważne jest by był on jak najmniejszy. Dla pozostałych parametr ten nie ma żadnego znaczenia.
• Częstotliwość odświeżania – pamiętacie herce? To właśnie za ich pomocą określa się tę wartość. Mówi ona o tym jak często monitor jest w stanie odświeżyć ekran. Oczywiście im wyższa wartość tym lepiej.
• Kąt widzenia – parametr mówiący o tym w jaki sposób możemy patrzeć na ekran by wciąż wszystko było wyraźne i ostre. Ponownie im wyższa liczba tym korzystniej. Przy małym kącie osoba siedząca obok może mieć duże problemy z rozpoznaniem, na przykład, kolorów.
• Złącza video – coś najmniej związanego z ekranem, ale jednocześnie musieliśmy o tym wspomnieć. Żeby cieszyć się tymi wszystkimi dobrodziejstwami najlepiej trzeba zaopatrzyć się w monitor z wyjściem HDMI. Inne cyfrowe złącze to DVI. VGA choć popularne nie da nam możliwości poszaleć z rozdzielczościami. Najlepiej jeśli są wszystkie trzy. Starajcie się jednak nie kupować nic bez złącza HDMI, gdyż zdecydowanie jest to przyszłość.

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że rzuciliśmy nieco światła na temat rozdzielczości. Liczymy, że ilość wiedzy was nie przytłoczyła. Chcieliśmy jeszcze podać średnie rozdzielczości dla różnych urządzeń. O ile w świecie komputerów i konsol jest dość prosto i jest to 1920 x 1080 px, to w przypadku urządzeń mobilnych nie jest tak różowo. Bierze się to głównie z faktu olbrzymiej ilości ekranów o różnych parametrach technicznych i wnętrzności samych urządzeń. Teoretycznie im więcej pikseli w telefonie czy tablecie tym lepiej. Trzeba jednak pamiętać o tym, czy na pewno na małym ekraniku rozróżnimy drobny tekst. W razie pytań wiecie co robić.

___

Artykuł powstał dzięki CORE – polskiemu dystrybutorowi antywirusów AVAST i AVG. Sprawdź AVG antywirus dla firmy. Kompleksowa ochrona dla plików, przelewów i wszystkiego co najważniejsze w firmie.